Chronische discoïde lupus erythematodes (CDLE)

Korte samenvatting
CDLE is een auto-immuunaandoening die beperkt blijft tot de huid. Er ontstaan rode, ronde plekken met schilfering, vaak in het gezicht, die kunnen genezen met littekenvorming. Zonlicht is een belangrijke uitlokkende factor. Behandeling bestaat uit corticosteroïdzalven, zonbescherming en soms medicijnen zoals hydroxychloroquine. De aandoening is chronisch, maar meestal niet ernstig; in zeldzame gevallen kan het overgaan in systemische lupus erythematodes (SLE).

Wat is het?
CDLE is een chronische vorm van lupus erythematodes waarbij het afweersysteem de huid aanvalt. Het geeft schijfvormige, rode plekken met schilfering en littekenvorming. In tegenstelling tot SLE blijven de klachten bij CDLE beperkt tot de huid.

Hoe ontstaat het?
Door een ontregeling van het immuunsysteem richt de afweer zich tegen eigen huidcellen. Zonlicht, bepaalde medicijnen en zwangerschap kunnen de ziekte uitlokken of verergeren. Er is geen sprake van besmetting en de ziekte is niet erfelijk, al kan er wel een aanleg bestaan.

Wat zijn de klachten?

• Rode, ronde plekken met ruwe schilfering.
• Plekken genezen vaak met littekens of kleurveranderingen.
• Voorkeurslocaties: gezicht (vlindervorm over beide wangen), hals, decolleté, armen, handen en soms behaarde hoofdhuid.
• Bij aantasting van de hoofdhuid kan blijvende kaalheid ontstaan.
• Plekken ontstaan of verergeren vaak na zonblootstelling.

Hoe te voorkomen?
Zonbescherming is essentieel: vermijd zon tussen 11.00–15.00 uur, draag beschermende kleding en een hoed, en gebruik zonnebrandcrème met hoge factor (minimaal SPF 15 met UVA- en UVB-bescherming). Vermijd ook zonnebankgebruik.

Is aanvullend onderzoek nodig?
De diagnose wordt meestal gesteld op het klinische beeld, eventueel bevestigd met een huidbiopt. Soms wordt aanvullend bloed- of urineonderzoek gedaan om SLE uit te sluiten, omdat CDLE en SLE zeldzaam samen kunnen voorkomen.

Hoe wordt het behandeld?

• Lokale therapie: corticosteroïdzalven of -crèmes, soms afgedekt met folie of pleisters.
• Zonbescherming: altijd noodzakelijk, ook ter preventie van nieuwe plekken.
• Medicatie: bij onvoldoende effect kan hydroxychloroquine of andere afweeronderdrukkende middelen worden gebruikt. Regelmatige controle, bijvoorbeeld door een oogarts of bloedonderzoek, kan daarbij nodig zijn.
• Camouflage: littekens in zichtbare gebieden kunnen worden gecamoufleerd door een huidtherapeut.

Wat is het vooruitzicht?
CDLE blijft in de meeste gevallen beperkt tot de huid. Minder dan 5% ontwikkelt later systemische lupus erythematodes. Wel blijven vaak littekens of kleurverschillen bestaan na genezing van de plekken. Met goede behandeling en zonbescherming zijn de klachten meestal goed te beheersen.