Chronische wonden

Korte samenvatting
 Een chronische wond is een wond die niet binnen drie maanden geneest. De wond blijft vaak steken in een ontstekingsfase, waardoor herstel vertraagt. Chronische wonden kunnen ontstaan door slechte doorbloeding, infectie, diabetes of langdurige druk. Behandeling richt zich op het verwijderen van dood weefsel, bestrijden van infecties, verbeteren van de doorbloeding en het ondersteunen van een vochtige wondomgeving.

Wat is het?
 Een chronische wond is een wond die niet geneest binnen de normale tijd die het lichaam nodig heeft om te herstellen. Bij zulke wonden is de balans tussen aanmaak en afbraak van weefsel verstoord, waardoor het genezingsproces stagneert. Chronische wonden kunnen maanden tot jaren blijven bestaan en veroorzaken vaak pijn en een aanzienlijke belasting voor de patiënt.

Hoe ontstaat het?
 Chronische wonden ontstaan meestal door een combinatie van factoren zoals slechte doorbloeding (arterieel of veneus), diabetes, infectie, druk (doorligwonden) of bestraling. Ook kan een wond chronisch worden als er veel dood weefsel of bacteriële belasting aanwezig is. De wond blijft dan te lang in de ontstekingsfase, wat genezing belemmert.

Wat zijn de klachten?
 De wond geneest niet of verslechtert zelfs. Vaak zijn er klachten zoals:

• Pijn, vooral ’s nachts of bij bewegen
• Roodheid, zwelling en warmte rond de wond
• Pus of vieze geur bij infectie
• Koude, bleke huid bij slechte doorbloeding
• Jeuk, blaren of verkleuring bij drukwonden
   Bij veneuze of diabetische zweren kunnen ook vochtophoping (oedeem) of gevoelloosheid optreden.

Hoe te voorkomen?
 Een goede wondverzorging en behandeling van de onderliggende oorzaak zijn essentieel. Belangrijke maatregelen zijn:

• Goede bloedsuikerregulatie bij diabetes
• Voldoende beweging en drukontlasting bij doorligwonden
• Stoppen met roken
• Gezonde voeding rijk aan eiwitten en vitaminen
• Goede hygiëne en bescherming van de huid tegen wrijving en druk

Is aanvullend onderzoek nodig?
 Ja, meestal wel. De arts beoordeelt het type wond en onderzoekt de oorzaak, bijvoorbeeld via een vaatonderzoek, wondkweek of bloedonderzoek. Dit helpt om de juiste behandeling te bepalen.

Hoe wordt het behandeld?
 De behandeling hangt af van de oorzaak, maar is altijd gericht op het herstellen van de wondbalans:

• Reiniging en debridement: verwijderen van dood of geïnfecteerd weefsel om genezing te stimuleren.
• Voorkomen en behandelen van infectie: lokale of systemische antibiotica, wondspoeling of in sommige gevallen maggottherapie.
• Optimale wondomgeving: vochtige wondverzorging met moderne verbandmaterialen die de genezing versnellen.
• Verbeteren van doorbloeding: via drukvermindering, vaatbehandelingen of hyperbare zuurstoftherapie.
• Pijnbestrijding: met lokale pijnstillers of systemische medicatie volgens de pijnladder van de WHO.
• Aanvullende therapieën: zoals vacuümtherapie (negatieve druktherapie), groeifactoren, huidtransplantatie of collageenverbanden.

Wat is het vooruitzicht?
 Chronische wonden kunnen genezen, maar het proces is vaak langdurig. Succesvolle behandeling hangt af van het aanpakken van de onderliggende oorzaak en consequente wondverzorging. Zonder goede doorbloeding of controle van risicofactoren kunnen wonden terugkomen of complicaties geven, zoals infectie of amputatie bij diabetische zweren. Met moderne wondzorg en multidisciplinaire begeleiding is de kans op genezing echter sterk verbeterd.