Chalazion

Korte samenvatting
 Een chalazion is een goedaardige, meestal pijnloze zwelling op het ooglid die ontstaat door een verstopte talgklier (meibomklier). De zwelling kan vanzelf verdwijnen, maar soms blijft ze weken tot maanden aanwezig. Warme kompressen versnellen het herstel; in hardnekkige gevallen kan een injectie of kleine operatie nodig zijn.

Wat is het?
 Een chalazion is een kleine zwelling of bult op het bovenste of onderste ooglid, veroorzaakt door een verstopping van een meibomklier — een klier die olie aanmaakt om het oog te beschermen tegen uitdroging. Door de ophoping van talg ontstaat een pijnloze verdikking. In tegenstelling tot een strontje (stye) is een chalazion geen acute infectie, al kan die er soms uit ontstaan.

Hoe ontstaat het?
 De meibomklieren kunnen verstopt raken door verdikte olie of door ontstekingsreacties van de ooglidranden, bijvoorbeeld bij blefaritis of rosacea. Hierdoor hoopt talg zich op, wat leidt tot een zwelling in het ooglid. In sommige gevallen kan een bacteriële infectie zich hierbij voegen, waardoor de zwelling rood en gevoelig wordt.

Wat zijn de klachten?
 De zwelling is meestal pijnloos, maar kan gevoelig zijn als er een ontsteking meespeelt. Soms veroorzaakt een grotere chalazion een drukkend gevoel of tijdelijk wazig zicht als deze op de oogbol drukt. Typische symptomen zijn:

• Een pijnloze, ronde bult op het ooglid
• Lichte roodheid of zwelling
• Tranen of zwaar gevoel in het ooglid
• Zelden: pijn of roodheid bij bijkomende infectie

Hoe te voorkomen?
 Goede ooglidhygiëne helpt om verstopte klieren te voorkomen. Reinig dagelijks voorzichtig de ooglidranden met een wattenstaafje en lauw water, eventueel met een beetje babyshampoo. Vermijd het wrijven in de ogen en zorg voor een goede behandeling van eventuele blefaritis of huidproblemen.

Is aanvullend onderzoek nodig?
 Meestal niet. De diagnose wordt gesteld op basis van het uiterlijk en de klachten. Als chalazia regelmatig terugkeren of niet vanzelf verdwijnen, kan de arts het weefsel laten onderzoeken (biopsie) om andere oorzaken, zoals een goedaardige of zeldzaam kwaadaardige afwijking, uit te sluiten.

Hoe wordt het behandeld?
 In de meeste gevallen verdwijnt een chalazion vanzelf binnen enkele weken tot maanden.

• Thuiszorg: warme kompressen (10–15 minuten, 3–4 keer per dag) helpen de talg vloeibaarder te maken zodat de klier kan ontstoppen.
• Medicatie: bij ontsteking kan een antibioticazalf of -druppel tijdelijk worden voorgeschreven.
• Injectie of operatie: als de zwelling niet verdwijnt of blijft groeien, kan de arts een corticosteroïdinjectie toedienen of de cyste via een kleine snede onder plaatselijke verdoving verwijderen.

Wat is het vooruitzicht?
 Een chalazion is onschuldig en geneest meestal volledig zonder litteken. Bij een kleine ingreep is het cosmetisch resultaat uitstekend. De aandoening kan echter terugkomen, vooral bij mensen met chronische ontsteking van de ooglidranden. Regelmatige ooglidhygiëne helpt herhaling te voorkomen.