Grafvlek (lentigo solaris)

Korte samenvatting
Een lentigo solaris, ook wel grafvlek, levervlek of ouderdomsvlek, is een goedaardige bruine pigmentvlek die vooral ontstaat op zonbeschenen huid, zoals gezicht en handruggen. De vlek is egaal bruin, zonder schilfering, en kan langzaam groter worden. Hoewel meestal onschuldig, kan er in zeldzame gevallen een kwaadaardige verandering optreden (lentigo maligna).

Wat is het?
Een lentigo solaris, ook wel ouderdomsvlek, levervlek of grafvlek genoemd, is een goedaardige pigmentvlek die vaak voorkomt bij mensen met een lichte huid en meestal pas op latere leeftijd zichtbaar wordt.

Hoe ontstaat het?
Door langdurige blootstelling aan zonlicht of zonnebank raken pigmentcellen in de huid beschadigd. Ze gaan daardoor teveel pigment produceren, wat leidt tot de vorming van deze egaal bruine vlekken.

Wat zijn de klachten?
Er zijn meestal geen klachten. De vlekken zijn egaal bruin, rond of ovaal, en komen vaak voor op het gezicht, de borst en de handruggen. Ze groeien langzaam en schilferen niet.

Hoe te voorkomen?
Goede zonbescherming gedurende het hele leven verkleint de kans op het ontstaan van lentigines. Denk aan zonnebrandcrème, beschermende kleding en het vermijden van zonnebankgebruik.

Is aanvullend onderzoek nodig?
Meestal kan een ervaren arts de diagnose met het blote oog stellen. Bij twijfel kan met een dermatoscoop gekeken worden of een biopt worden afgenomen om kwaadaardige afwijkingen uit te sluiten.

Hoe wordt het behandeld?
Behandeling is niet nodig omdat de afwijking goedaardig is. Wie de plek cosmetisch storend vindt, kan kiezen voor behandeling met stikstof (bevriezen) of laser. Laserbehandeling geeft het mooiste resultaat en heeft het minste risico op littekenvorming, maar wordt meestal niet vergoed.

Wat is het vooruitzicht?
Een lentigo solaris is onschuldig en verdwijnt niet vanzelf. In zeer zeldzame gevallen kan de vlek kwaadaardig worden (lentigo maligna), wat kan overgaan in een melanoom. Bij veranderingen in vorm, kleur of klachten is het daarom belangrijk om medische beoordeling te vragen.