Geslachtsziekte (SOA)

Korte samenvatting
Geslachtsziekten, ook wel seksueel overdraagbare aandoeningen (soa’s), zijn infecties die door seksueel contact worden overgedragen. Voorbeelden zijn chlamydia, gonorroe en syfilis. Ze kunnen klachten geven aan de geslachtsorganen, maar soms ook aan andere delen van het lichaam. Vroege herkenning en behandeling zijn belangrijk om complicaties, zoals onvruchtbaarheid, te voorkomen.

Wat is het?
Een geslachtsziekte is een infectie die wordt overgedragen via seksueel contact. Niet elke aandoening van de geslachtsorganen is automatisch een soa. Bekende soa’s zijn chlamydia, gonorroe, syfilis en hiv.

Hoe ontstaat het?
De infectie wordt veroorzaakt door bacteriën, virussen of parasieten die tijdens seksueel contact worden overgedragen via slijmvliezen, sperma, vaginaal vocht of bloed.

Wat zijn de klachten?
Klachten verschillen per ziekte. Veel voorkomende symptomen zijn pijn of branderigheid bij plassen, afscheiding uit penis of vagina, zweertjes, wratjes of irritatie rond de geslachtsorganen. Soms zijn er geen klachten, terwijl de infectie wel aanwezig is en kan worden doorgegeven.

Hoe te voorkomen?
Het risico op soa’s kan worden verminderd door condooms te gebruiken, je regelmatig te laten testen bij wisselende partners en door goede seksuele voorlichting.

Is aanvullend onderzoek nodig?
Ja. Bij een vermoeden van een soa is laboratoriumonderzoek noodzakelijk, vaak via een test van urine, bloed of een uitstrijkje.

Hoe wordt het behandeld?
De behandeling hangt af van de oorzaak. Bacteriële soa’s, zoals chlamydia en gonorroe, kunnen met antibiotica worden behandeld. Voor virale soa’s, zoals herpes en hiv, zijn er medicijnen die de ziekte remmen maar niet volledig genezen.

Wat is het vooruitzicht?
Met tijdige behandeling is de prognose bij de meeste bacteriële soa’s goed en verdwijnen de klachten volledig. Zonder behandeling kunnen ernstige complicaties optreden, zoals onvruchtbaarheid of chronische infecties. Bij virale soa’s is genezing vaak niet mogelijk, maar behandeling kan de klachten en overdracht sterk verminderen.