Folliculitis

Korte samenvatting

Folliculitis is een ontsteking van het haarzakje, vaak zichtbaar als rode bultjes met puskopjes. Het kan worden veroorzaakt door bacteriën, gisten, schimmels of virussen. Klachten zijn jeuk, pijn en soms abcessen. Het komt vooral voor op romp, benen, baardstreek en billen. Behandeling varieert van goede hygiëne en antiseptica tot antibiotica of antischimmelmiddelen. Meestal geneest het goed, al kan het terugkeren bij blijvende besmettingsbronnen.

Wat is het?

Folliculitis is een ontsteking van het bovenste deel van het haarzakje (haarfollikel). Daarbij ontstaan kleine puskopjes, vaak met roodheid en gevoeligheid. Het kan oppervlakkig blijven of dieper uitbreiden, wat leidt tot grotere pijnlijke bultjes of zelfs abcessen.

Hoe ontstaat het?

De meest voorkomende oorzaak is een infectie met bacteriën, vooral Staphylococcus aureus. Andere verwekkers zijn gisten (Pityrosporum, Candida), schimmels (dermatofyten) of zeldzamer virussen. Factoren zoals scheren, wrijving van kleding of een besmet bubbelbad verhogen het risico. Ook dragerschap van bacteriën in neus of anaalgebied kan herhaalde infecties veroorzaken.

Wat zijn de klachten?

Kenmerkend zijn kleine rode bultjes met puskopjes rond haarzakjes, soms jeukend of pijnlijk. De huid kan wondvocht produceren als puistjes openbarsten. Bij diepe infecties ontstaan abcessen of een ‘karbunkel’. In de baardstreek spreekt men bij hardnekkige diepe ontstekingen van sycosis.

Hoe te voorkomen?

Goede hygiëne en voorzichtigheid bij scheren kunnen het risico verkleinen. Het vermijden van strakke kleding helpt schuurplekken en haarbreuk voorkomen. Regelmatig reinigen van bubbelbaden en jacuzzi’s voorkomt besmetting met Pseudomonas. Bij terugkerende folliculitis kan behandeling van een eventuele bacteriedragerschap in neus of oren nodig zijn.

Is aanvullend onderzoek nodig?

Meestal stelt de arts de diagnose op het oog. Bij twijfel of bij steeds terugkerende klachten kan een kweek van het pus worden afgenomen om de verwekker vast te stellen. Dit helpt de juiste behandeling te kiezen.

Hoe wordt het behandeld?

Bij lichte gevallen zijn antiseptische producten, zoals Betadine-zeep of chloorhexidinecrème, vaak voldoende. Ernstiger of uitgebreide folliculitis kan behandeld worden met antibiotica. Bij gist- of schimmelinfecties kan een arts antischimmelmiddelen voorschrijven, meestal in tabletvorm omdat crèmes niet diep genoeg werken. Bubbelbad-folliculitis geneest meestal vanzelf binnen tien dagen.

Wat is het vooruitzicht?

De meeste vormen van folliculitis genezen goed met de juiste behandeling. Soms is de aandoening hardnekkig, vooral bij bacteriedragerschap of als uitlokkende factoren blijven bestaan. Met de juiste hygiëne en behandeling is het vooruitzicht echter gunstig.