Dermale naevus

Korte samenvatting
Een dermale naevus is een goedaardige, wat dikker geworden moedervlek. Het gaat om een glad, bolvormig bultje, meestal in het gelaat of op het voorhoofd, soms op de schedel. De kleur varieert van huidkleurig tot bruin en soms groeit er een haartje uit. Het is een volkomen onschuldige afwijking die alleen om cosmetische redenen verwijderd hoeft te worden.

Wat zijn moedervlekken?
Moedervlekken (naevus naevocellularis) zijn goedaardige opeenhopingen van pigmentcellen in de huid. Vrijwel iedereen heeft ze; gemiddeld zo’n 25. Naast gewone moedervlekken bestaan er atypische (dysplastische) moedervlekken en kwaadaardige (melanomen). Een melanoom kan soms uit een moedervlek ontstaan, maar dit is zeldzaam.

Hoe ontstaan moedervlekken?
Een moedervlek is een onschuldige ontwikkelingsstoornis van de huid. Soms zijn ze aangeboren, maar de meeste ontstaan tussen het derde en twintigste levensjaar. Erfelijkheid en zonblootstelling, vooral in de jeugd, spelen hierbij een rol. Na het veertigste jaar kan het aantal moedervlekken weer afnemen.

Hoe ziet een dermale naevus eruit?

• Gladde, bolvormige tumor in het gelaat, voorhoofd of op de schedel
• Kan huidkleurig of bruin zijn
• Soms groeit er een haar uit
• Volkomen goedaardig

Wanneer is er reden tot zorg?
Een gewone of atypische moedervlek moet gecontroleerd worden als er veranderingen optreden in:

• grootte
• kleur of kleursamenstelling
• vorm
• klachten (jeuk, pijn, bloeden, korstjes)

Deze veranderingen kunnen wijzen op een kwaadaardige ontwikkeling (melanoom) en verdienen beoordeling door een arts.

Hoe wordt de diagnose gesteld?
Meestal kan een ervaren arts met het blote oog of met een dermatoscoop onderscheid maken tussen een gewone, atypische of verdachte moedervlek. Bij twijfel wordt de plek verwijderd en microscopisch onderzocht.

Behandeling

• Een goedaardige dermale naevus hoeft niet behandeld te worden.
• Verwijdering kan uit cosmetisch oogpunt, meestal door wegbranden (electrocoagulatie) of wegsnijden (excisie).
• Bij verdenking op melanoom wordt de moedervlek altijd weggesneden en onderzocht.

Risicofactoren

• Erfelijke aanleg (familieleden met melanoom)
• Veel moedervlekken (>50) of meerdere atypische moedervlekken
• Lichte huid, sproeten, blond of rossig haar
• Overmatige zonblootstelling en zonverbrandingen op jonge leeftijd
• Zonnebankgebruik (mogelijk verhoogd risico)

Wat kunt u zelf doen?

• Bescherm de huid tegen overmatige zon, zeker bij kinderen.
• Controleer moedervlekken regelmatig op veranderingen (ABCDE-regel: Asymmetrie, Begrenzing, Kleur, Diameter, Evolutie).
• Raadpleeg een arts bij opvallende of veranderende moedervlekken.

Vooruitzichten
Een dermale naevus is goedaardig en geeft geen gezondheidsrisico’s. Het risico op kwaadaardige verandering is uiterst klein. Door betere voorlichting en alertheid wordt huidkanker tegenwoordig veel eerder herkend, waardoor de prognose sterk verbeterd is.