Mondbranden (burning mouth syndroom)

Korte samenvatting
Mondbranden is een langdurig brandend of pijnlijk gevoel in de mond, meestal zonder zichtbare afwijkingen. Het komt vooral voor bij vrouwen rond de overgang en kan gepaard gaan met smaakstoornissen en een droge mond. Vaak is er geen duidelijke oorzaak, maar soms spelen tekorten, ziekten of medicatie een rol. De klachten kunnen maanden tot jaren aanhouden.

Wat is het?
Mondbranden is een hinderlijk, brandend gevoel aan de tong en mondslijmvliezen. Het kan samengaan met een metaalsmaak, een zoute of bloederige smaak en soms smaakverlies. Veel patiënten ervaren ook een droge mond. Aan de tong of slijmvliezen zijn meestal geen afwijkingen zichtbaar.

Hoe ontstaat het?
In veel gevallen blijft de oorzaak onbekend. Soms hangen de klachten samen met bloedarmoede, vitaminetekorten (zoals vitamine B of ijzer), diabetes, een schimmelinfectie (candida), contactallergie (bijvoorbeeld door gebitsprothese of tandpasta), chronische mondgewoonten (zoals zuigen), medicatiegebruik of een droge mond bij ziekten zoals het syndroom van Sjögren. Psychische factoren kunnen de klachten verergeren.

Wat zijn de klachten?
Het brandende gevoel treedt meestal op aan de tong en kan zich uitbreiden naar de rest van de mond. De klachten nemen vaak toe in de loop van de dag. Patiënten kunnen daarnaast last hebben van smaakveranderingen, zoals een metaalsmaak of zoute smaak, en een droge mond. De klachten kunnen maanden tot jaren aanhouden en zijn vaak dagelijks aanwezig.

Hoe te voorkomen?
Omdat de oorzaak vaak onbekend is, kan mondbranden niet altijd worden voorkomen. Het is wel zinvol om goede mondhygiëne te houden, prikkelende gewoonten (zoals veel zuigen of roken) te vermijden en bij een gebitsprothese te zorgen voor een goede pasvorm.

Is aanvullend onderzoek nodig?
Ja, vaak wordt onderzoek gedaan naar mogelijke oorzaken zoals bloedarmoede, vitaminetekorten, diabetes of infecties. Als er sprake is van een prothese of allergie, kan gericht onderzoek nodig zijn.

Hoe wordt het behandeld?
De behandeling richt zich op het verlichten van de klachten en op het aanpakken van een eventuele onderliggende oorzaak. Dit kan bijvoorbeeld door het corrigeren van vitaminetekorten, behandelen van candida, aanpassen van een gebitsprothese of verminderen van monduitdrogende medicatie. Soms kan begeleiding door een psycholoog of pijnspecialist helpen bij het omgaan met de klachten.

Wat is het vooruitzicht?
Mondbranden is meestal een chronische aandoening die hinderlijk kan zijn, maar onschuldig. Met behandeling of aanpassing van leefstijl en onderliggende factoren kunnen de klachten vaak verminderen, al verdwijnen ze niet altijd volledig.