Bijtwond

Korte samenvatting

Een bijtwond ontstaat wanneer een dier of mens in de huid bijt en zo bacteriën in het weefsel brengt. Kattenbeten veroorzaken vaak diepe prikverwondingen met een hoog risico op infectie; hondenbeten geven meestal scheur- of kneuswonden. Een goede wondreiniging, controle op tetanusbescherming en soms antibioticaprofylaxe zijn essentieel.

Wat is het?
 Een bijtwond is een verwonding die ontstaat door de beet van een dier of mens. Hierbij komen bacteriën uit de mond in de wond terecht, wat tot een infectie kan leiden. Honden veroorzaken meestal scheurwonden of kneuzingen, terwijl kattenbeten diepe punctiewonden geven. Kattenbeten hebben daardoor een groter infectierisico (25–50%) dan hondenbeten (5–15%).

Hoe ontstaat het?
 De infectie ontstaat doordat bacteriën, zoals Pasteurella multocida, Staphylococcus aureus of Capnocytophaga canimorsus, in het weefsel terechtkomen. Risicofactoren zijn diepe wonden, bijten in hand of gezicht, een verminderde weerstand of een nauwe wondopening waardoor pus moeilijk kan afvloeien. Ook kan via kattenbeten de kattenkrabziekte ontstaan, veroorzaakt door Rochalimaea henselae.

Wat zijn de klachten?
 De wond is pijnlijk, rood en gezwollen, soms met etterige afscheiding en een onaangename geur. Binnen enkele dagen kunnen tekenen van infectie optreden zoals roodheid, warmte, zwelling, koorts of gezwollen lymfeklieren. Kattenbeten aan de hand geven vaak snelle ontstekingsreacties.

Hoe te voorkomen?
 Voorkom contact met onbekende of agressieve dieren en leer kinderen voorzichtig om te gaan met huisdieren. Raak dieren niet aan tijdens het eten of vechten. Laat jonge kinderen nooit alleen met huisdieren.

Is aanvullend onderzoek nodig?
 De arts beoordeelt de diepte van de wond en controleert op schade aan pezen, zenuwen of bot. Bij tekenen van infectie of diepe wonden kan een kweek worden afgenomen. Ook wordt de vaccinatiestatus tegen tetanus altijd gecontroleerd.

Hoe wordt het behandeld?
 Een goede wondreiniging is cruciaal: spoel de wond grondig met lauw water en verwijder eventueel dood weefsel. In principe worden bijtwonden niet gehecht, behalve bij cosmetisch belangrijke plekken (zoals het gezicht) en mits het infectierisico laag is.
 Antibioticaprofylaxe met amoxicilline/clavulaanzuur gedurende vijf dagen is aangewezen bij kattenbeten, mensenbeten en bijtwonden aan hand, pols, been, voet of gelaat. Bij penicilline-allergie kan claritromycine worden gebruikt. Controle na 1–3 dagen wordt aanbevolen.
 Controleer of tetanusvaccinatie nodig is. Bij een beet van een vleermuis is altijd postexpositie-vaccinatie tegen rabiës nodig, binnen 48 uur.

Wat is het vooruitzicht?
 Met goede reiniging en tijdige behandeling genezen de meeste bijtwonden zonder complicaties. Onbehandelde of diepe wonden kunnen echter leiden tot ernstige infecties zoals cellulitis, peesontsteking of botinfectie. Tijdige medische beoordeling en opvolging blijven daarom belangrijk.