Artritias Psoreatica

Korte samenvatting
Psoriatische artritis is een chronische ontstekingsziekte van de gewrichten die voorkomt bij mensen met psoriasis. De aandoening veroorzaakt pijn, stijfheid en zwelling van gewrichten, vaak samen met nagel- en huidveranderingen. Vroege herkenning en behandeling zijn belangrijk om gewrichtsschade te voorkomen.

Wat is het?
 Psoriatische artritis is een vorm van ontstekingsreuma die voorkomt bij mensen met de huidaandoening psoriasis. Het immuunsysteem valt per vergissing het eigen lichaam aan, wat leidt tot ontsteking van gewrichten, pezen en soms de wervelkolom. Typisch zijn gezwollen vingers of tenen met een ‘worstvormig’ uiterlijk (dactylitis) en nagelafwijkingen zoals putjes, verdikking of loslating van de nagel. De aandoening treft ongeveer 30% van de mensen met psoriasis en komt even vaak voor bij mannen als bij vrouwen.

Hoe ontstaat het?
 De oorzaak is niet volledig bekend, maar genetische aanleg speelt een grote rol. Veel mensen met psoriatische artritis hebben het HLA-B27-gen. Daarnaast kunnen factoren zoals overgewicht, infecties, stress of huidtrauma (het Koebner-fenomeen) de ziekte activeren of verergeren. Het immuunsysteem raakt ontregeld en veroorzaakt een chronische ontstekingsreactie in gewrichten en huid.

Wat zijn de klachten?
 Typische klachten zijn pijn, stijfheid en zwelling in gewrichten van handen, voeten, polsen, knieën of wervelkolom. De aangedane gewrichten zijn vaak warm en rood. Vingers of tenen kunnen gezwollen raken door ontsteking van pezen en gewrichten samen. Veel patiënten ervaren ook vermoeidheid die niet verdwijnt met rust. Huidafwijkingen zoals rode, schilferige plekken en nagelveranderingen komen vaak gelijktijdig voor. Zonder behandeling kan langdurige ontsteking leiden tot blijvende gewrichtsschade.

Hoe te voorkomen?
 Volledige preventie is niet mogelijk, maar het risico op verergering kan worden verminderd door een gezonde leefstijl: een gezond gewicht behouden, voldoende bewegen, stoppen met roken en stress beperken. Goede huidverzorging bij psoriasis en het vermijden van huidbeschadiging helpen ook om opvlammingen te voorkomen.

Is aanvullend onderzoek nodig?
 Ja. De arts stelt de diagnose op basis van klachten, lichamelijk onderzoek en aanvullend onderzoek. Bloedonderzoek toont vaak geen reumafactor (seronegatief), maar kan ontstekingswaarden laten zien. Röntgen- of MRI-beelden helpen om gewrichtsbeschadiging of ontstekingen in de wervelkolom vast te stellen.

Hoe wordt het behandeld?
 De behandeling is gericht op het remmen van ontsteking en het voorkomen van gewrichtsschade. In milde gevallen worden ontstekingsremmers (NSAID’s) zoals ibuprofen of naproxen gebruikt. Bij aanhoudende klachten worden ziekte-remmende medicijnen (DMARD’s) zoals methotrexaat of leflunomide ingezet. Als deze onvoldoende helpen, kunnen biologische middelen worden voorgeschreven die specifieke ontstekingsstoffen in het lichaam blokkeren, zoals TNF-α-remmers. Nieuwere middelen zoals apremilast (PDE-4-remmer) zijn beschikbaar in tabletvorm. Soms wordt fysiotherapie, lichttherapie of een gewrichtsinjectie toegepast.

Wat is het vooruitzicht?
 Psoriatische artritis verloopt wisselend, met perioden van opvlamming en rust. Met vroege behandeling kan gewrichtsschade worden voorkomen en kunnen veel mensen een actief leven leiden. Onbehandeld kan de ziekte leiden tot blijvende misvormingen en functieverlies van gewrichten. Een gezonde leefstijl en regelmatige controle bij een reumatoloog blijven essentieel.