🚩 Rode vlaggen bij gezondheidsadvies – zo herken je misleiding
Waarom jouw cliënt soms een influencer meer vertrouwt dan de huisarts!
Steeds vaker komen cliënten met gezondheidsclaims uit TikToks, podcasts of Instagram-posts. Soms deels waar, soms ronduit misleidend. In dit blog lees je hoe je vijf rode vlaggen herkent bij gezondheidsadviezen, waarom ze overtuigend klinken én hoe je hierover het gesprek opent — zonder weerstand, maar mét resultaat.
1. Als social media het wint van het spreekuur
“Ik las op Instagram dat zonnebrandcrème hormoonverstorend is.”
“Mijn huid moet gewoon detoxen, dan komt het goed.”
Je hebt ze vast gehoord. Cliënten die binnenkomen met een mix van klachten en overtuigingen, gebaseerd op online bronnen. Ze zijn niet onwetend — integendeel. Vaak zijn ze juist actief op zoek gegaan naar verklaringen voor hun klachten. Alleen: die verklaringen komen soms uit een filterbubbel vol halve waarheden.
🗣️ “Cliënten zijn niet dom. Ze zijn gedesoriënteerd.”
Als zorgprofessional zit je dan in een lastige positie. Corrigeer je te scherp, dan verlies je het gesprek. Laat je het lopen, dan neemt misinformatie de regie over.
In deze blog neem ik je mee in vijf veelvoorkomende vormen van misleiding. Geen oordeel, geen belerende toon — wél praktische houvast, herkenbare voorbeelden en een stevige basis voor kritische, open communicatie.
2. Herkenbare praktijk: goedbedoelde zelfzorg, slechte uitkomst
Wat mij steeds opvalt in de spreekkamer: mensen willen begrijpen wat er met hun lichaam gebeurt. Ze willen niet zomaar symptoombestrijding — ze zoeken oorzaak en controle.
🗣️ “De vraag is niet óf mensen zelf informatie zoeken, maar wáár ze terechtkomen.”
Maar juist dat verlangen maakt ze kwetsbaar. Voor simplistische verklaringen (“het ligt aan je darmen”), voor valse beloftes (“volledig genezen zonder bijwerkingen”), en voor commerciële adviezen die inspelen op hun hoop of wantrouwen. Zo zie ik cliënten stoppen met hormoonzalf uit angst voor ‘verslaving’, zonnebrand vermijden vanwege vermeende ‘toxische filters’, of starten met dure detoxtrajecten in plaats van evidence-based zorg. Goedbedoeld? Zeker. Maar de schade — fysiek én mentaal — is vaak groot.
3. Achtergrond: vijf rode vlaggen bij gezondheidsinformatie
Niet elk gezondheidsadvies op social media is fout. Maar sommige adviezen bevatten signalen die je serieus moet nemen. Dit zijn vijf rode vlaggen die je helpen om misleiding te herkennen — voor jezelf én je cliënt.
1. Te mooi om waar te zijn
Alles wat klinkt als een wondermiddel (“werkt voor alles”, “geen bijwerkingen”, “100% natuurlijk”) verdient argwaan.
🗣️ “Niet alles wat logisch klinkt, is ook waar.”
Een bekend voorbeeld: “Eczeem? Dat komt door een voedingstekort.” Het lijkt overzichtelijk. Maar eczeem is een complexe, chronische aandoening waarbij genetica, immunologie en omgeving samenkomen. Toch zie ik mensen zichzelf uithongeren met strenge diëten — zonder resultaat, en mét gezondheidsrisico’s.
2. Framing en emotie in plaats van bewijs
Hoe vaker we iets horen, hoe geloofwaardiger het klinkt — ook als het niet klopt. Dat heet het illusory truth effect. Voeg daar een emotionele toon aan toe (“je wordt vergiftigd”) en ons kritische denkvermogen wordt uitgeschakeld.
🗣️ “Herhaling maakt zelfs onzin geloofwaardig.”
Denk aan: “Je huid weerspiegelt je darmen.” Een aantrekkelijke gedachte, maar onvoldoende onderbouwd. Toch grijpen mensen naar detoxkuren of darmspoelingen, die eerder schade doen dan helpen.
🗣️ “Je huid weerspiegelt je darmen niet — wel je omgeving, genen en gedrag.”
3. Onduidelijke of onbetrouwbare afzender
Geen naam. Geen medische achtergrond. Of wél een naam, maar verbonden aan supplementenverkoop. Wie iets claimt over gezondheid, moet transparant zijn. De mythe “Hormoonzalf maakt je huid verslaafd” leeft nog steeds. Terwijl corticosteroïden bij juist gebruik veilig en effectief zijn. Toch stoppen mensen door angstverhalen te snel — en belanden in chronische flare-ups.
🗣️ “Zorg begint met eerlijke informatie.”
4. Commercieel belang
Zodra er iets aan verdiend wordt, moet je als ontvanger alert zijn. Zeker als het advies direct leidt naar een product, e-book of affiliate-link.
🗣️ “Misinformatie klinkt vaak vriendelijker dan de waarheid.”
Neem de claim “Zonnebrandcrème veroorzaakt kanker.” Framing in een wellness-jasje. Filters worden verdacht gemaakt, de zon ineens als heilzaam gepresenteerd. De ‘oplossing’? Frambozenzaadolie — zonder UV-bescherming, maar mét prijskaartje.
5. Viral door verontwaardiging, niet door inhoud
Wat viraal gaat, is meestal niet wat het best onderbouwd is. Wel wat het meeste raakt. Denk aan video’s waarin flare-ups worden gepresenteerd als ‘detoxreactie’.
🗣️ “Detox via de huid bestaat niet.”
Zoals: “Je huid moet eerst ontgiften, dan wordt het beter.” Biologisch gezien onzin — de huid is geen ontgiftingsorgaan. Maar het idee verspreidt zich razendsnel, omdat het hoop biedt én verklarend klinkt.
4. Wat kun je doen?
Je hoeft geen mythbuster te zijn om verschil te maken. Begin bij herkenning. Zie je een rode vlag? Gebruik het als insteek voor gesprek.
✔️ Benoem het mechanisme achter de claim: framing, herhaling, commercieel belang
✔️ Stel open vragen: “Wie zegt dit? Wat maakt dat je het gelooft?”
✔️ Gebruik praktische tools: zoals de [Checklist Rode Vlaggen bij Gezondheidsadvies]
✔️ Verwijs door naar de Huddle-les over misleiding — ook geschikt om samen te bekijken
✔️ Blijf mild, maar stevig: feiten én erkenning voor de zoektocht van de cliënt
🗣️ “Zeg niet ‘dat klopt niet’, maar: ‘Interessant dat je dat zegt – zullen we eens kijken waar het vandaan komt?’”
5. Samenwerking en communicatie
Het belangrijkste? Blijf in gesprek. Iemand die zelf op zoek gaat, verdient respect — ook als je het oneens bent met zijn bron. Zeg niet: “Dat klopt niet.” Zeg wél: “Interessant dat je dat zegt. Zullen we samen kijken waar het vandaan komt?”
In mijn community vind je gesprekstools, visuals en voorbeeldzinnen die je helpen om dit soort gesprekken constructief te voeren. Zodat je cliënten niet verliest — maar juist meeneemt.
🗣️ “Framing en likes bepalen wat ‘waar’ voelt – niet de onderbouwing.”
6. Conclusie
Gezondheidsmisinformatie is niet altijd kwaadaardig, maar wél gevaarlijk. Vooral als ze vermomd is als ervaringsverhaal, goedbedoeld advies of ‘natuurlijk alternatief’.
🗣️ “Goede zorg begint bij eerlijke informatie. En die maak je samen.”
Als je de rode vlaggen leert herkennen, kun je die wereld kritisch én menselijk tegemoet treden — en cliënten helpen hetzelfde te doen.
📎 Download de checklist Rode vlaggen bij gezondheidsadvies
👥 Deel je ervaring of vraag in de Huddle-community
📘 Over deze reeks: Feiten vs. Fabels in de spreekkamer
Deze blog is het begin van een reeks over medische misinformatie in de huidzorg. Van populaire fabels tot framing op social media — samen onderzoeken we wat klopt, wat schuurt en wat jij kunt doen als zorgprofessional.
Met elke blog krijg je:
🔹 Praktische tools of checklists
🔹 Herkenbare voorbeelden uit de praktijk
🔹 Inzichten uit wetenschap, media en psychologie
🔹 Handvatten voor het gesprek met je cliënt
📬 Meld je aan voor de nieuwsbrief
📍 Of sluit je aan bij de Huddle-community
PS: Goede zorg begint bij eerlijke informatie. En die maken we samen – artsen, flankerende beroepen én cliënten.