b. Oorzaak Copy

Psoriasis ontstaat omdat de dynamiek in de huid verstoord is. De huid bestaat uit 3 lagen: de opperhuid, de lederhuid en het onderhuids vetweefsel. De bovenste laag van onze huid vernieuwt voortdurend. In deze laag zit de opperhuid. Onderaan de opperhuid zit de basaal cellen laag. Deze laag deelt voortdurend en maakt nieuwe cellen. Deze cellen schuiven langzaam op naar de bovenste laag van de opperhuid. Tijdens het opschuiven sterven ze langzaam af. De dode hoorncellen vormen aan de bovenkant de hoornlaag. Door wassen en wrijven verdwijnen zij geleidelijk om plaats te maken voor de volgende hoorncellen.

Zo wordt de hoornlaag met een constante snelheid steeds vernieuwd. Na ongeveer 28 dagen is er een geheel nieuwe huid. De ‘oude’ huidschilfertjes die worden afgestoten zijn zo klein dat men daar normaal niets van merkt. Bij psoriasis gaat de celdeling abnormaal snel. Het gehele proces is verstoord. Bij psoriasis vernieuwt de huid zich in ongeveer 4 of 5 dagen.

Er ontstaan te veel huidcellen en deze krijgen niet de kans om volledig uit te groeien. Omdat het proces verstoord is reageert het immuunsysteem met een ontsteking. Hierdoor wordt de psoriasis huid dik en rood. De geactiveerde ontstekingscellen in de lederhuid houden de psoriasis in stand. Als er veel ontstekingscellen zijn kunnen er zelfs puistjes ontstaan.

De precieze oorzaak van psoriasis is nog steeds niet bekend.

Bij psoriasis lijkt het erop dat een bepaalde afweercel (de T-cel, een bijzondere soort witte bloedcel) zijn werk niet meer goed doet. Hierdoor richt de afweer zich tegen eigen huidcellen. Het afweersysteem ‘vergist’ zich dus en ziet de eigen cellen als vijandelijke indringers. Het valt deze aan met als gevolg dat de huidcellen zich sneller gaan delen. Dat wordt een auto-immuunziekte of ‘zelf-afweerziekte’ genoemd. Andere voorbeelden van auto-immuunziekten zijn onder andere reumatoïde artritis, multiple sclerose en de ziekte van Crohn.

Erfelijkheid speelt een belangrijke rol. Psoriasis komt in sommige families betrekkelijk vaak voor. Dat wijst op erfelijke aanleg. Dat psoriasis deels een erfelijke ziekte is staat vast. Er zijn meer dan 10 verschillende stukjes DNA bij betrokken. Er zijn er waarschijnlijk nog meer die nog niet zijn ontdekt. Psoriasis kan bij iedereen die daarvoor een aanleg heeft ontstaan. Bij familieleden in de eerste graad (ouders, kinderen, broers, zusters) en in de tweede graad (ooms, tantes, neven, nichten) van mensen met psoriasis komt de aandoening vaker voor dan bij mensen zonder psoriasis. Als je vader of moeder psoriasis heeft, dan is de kans om zelf de ziekte te krijgen 15%. Als je beide ouders psoriasis hebben dan is de kans 50%.

Alleen aanleg is onvoldoende. Er zijn ook factoren van buitenaf (omgevingsfactoren) nodig om psoriasis uit te lokken. Deze factoren veroorzaken psoriasis niet, maar zij lokken de ziekte uit bij mensen die er aanleg voor hebben. Of de psoriasis verergert hierdoor bij mensen die het al in lichte vorm hebben.

Dit zijn de mogelijke omgevingsfactoren:

• -Stress
• -Infecties
• -Geneesmiddelen
• -Huidbeschadigingen
• -Obesitas
• -Roken
• -Alcohol

Psoriasis heeft een golvend beloop, het gaat op en neer. Het is dus lastig om te zeggen dat stress een verband heeft met het verergeren van de psoriasis. Toch lijkt het erop dat spanningen psoriasis kunnen verergeren. Bij mensen met een erfelijke aanleg misschien veroorzaken. Door stress ontstaat een vicieuze cirkel. Psoriasis kan ook weer tot stress leiden. Ongeveer een derde van de mensen met psoriasis heeft  psychische klachten als gevolg van psoriasis. Psoriasis heeft invloed op het dagelijkse leven. Dit geldt voor volwassenen en zeker ook voor kinderen. Mensen die last hebben reageren vaak minder goed op een behandeling dan mensen die weinig spanningen ervaren.

Psoriasis wordt niet veroorzaakt door een infectie met bacteriën, schimmels of virussen. Een infectie kan psoriasis verergeren. Psoriasis kan ontstaan na een keelontsteking met streptokokken (angina). Dat komt vooral voor bij kinderen en bij jonge volwassenen. In enkele dagen tot weken ontstaan op de huid kleine (2 millimeter tot 1 centimeter grote) druppelvormige psoriasisplekjes. In het begin is er weinig schilfering. Hierdoor wordt psoriasis niet altijd herkend. Deze vorm van psoriasis geneest meestal spontaan. Soms kan de ziekte overgaan in een psoriasis vulgaris.  

Sommige medicijnen kunnen psoriasis veroorzaken of verergeren. Tot die medicijnen behoren middelen zoals lithium (tegen bipolaire stoornis), interferon (onder andere tegen chronische leverontsteking en multipele sclerose), sommige middelen tegen malaria en sommige hoge bloeddrukmiddelen (bètablokkers).

Huidbeschadigingen bij mensen die psoriasis hebben kunnen leiden tot nieuwe psoriasisplekken. Dit heet het ‘Köbner-fenomeen’. In een huidbeschadiging kunnen nieuwe psoriasis plekken ontstaan. Dit gemiddeld na 7 tot 14 dagen. Allerlei soorten beschadiging van de huid kunnen hiervoor verantwoordelijk zijn. zoals schaafplekken, brandwonden, operatiewonden en chemische wonden. Ook het zetten van een tatoeage kan psoriasis uitlokken. Ook infecties van de huid (bijvoorbeeld herpesinfecties, steenpuisten) kunnen een Köbner-reactie geven.

Mensen met overgewicht reageren minder goed op behandeling dan mensen met een gezond gewicht. Dat komt omdat het medicijn zich over meer lichaamsweefsel moet verdelen. Er is dan minder medicijn beschikbaar op de plaatsen waar het nodig is om de psoriasis te onderdrukken. Bij mensen die afvallen wordt de psoriasis vaak minder erg.

Mensen met psoriasis blijken over het algemeen meer te roken en alcohol te drinken dan mensen zonder psoriasis. Of roken en drinken psoriasis uitlokt, of dat stress door het hebben van psoriasis meer mensen aanzet tot roken en drinken is moeilijk te zeggen. De studies waarin deze verbanden zijn gevonden kunnen daar geen duidelijk antwoord op geven. Feit blijft dat stoppen met roken en matigen van alcohol wenselijk is.

Bij mensen die eenmaal psoriasis hebben kan roken de ziekte verergeren.