Bij contacteczeem ontstaat uitslag door contact met bepaalde stoffen. Er zijn 2 soorten contacteczeem: allergisch contacteczeem en irritatief contacteczeem. Soms kunnen deze 2 soorten contacteczeem ook allebei tegelijk voorkomen.
Contacteczeem is niet besmettelijk voor andere mensen. Contacteczeem is ook niet erfelijk. Mensen met een erfelijke aanleg voor eczeem, astma en / of hooikoorts, hebben wel iets meer kans dat zij contacteczeem krijgen of dat hun contacteczeem ernstiger is.
Er zijn verschillende beroepen waar het risico hoger is om allergisch contacteczeem of irritatief contacteczeem te krijgen.
Nat werk is de belangrijkste oorzaak van irritatief contacteczeem. De eczeemplekken bij een allergisch contacteczeem en bij een irritatief contacteczeem kunnen soms erg op elkaar lijken. Een goede anamnese is van belang om de diagnose te stellen. De meest gestelde vragen zijn:
Er bestaan geen testen om een irritatief contacteczeem aan te tonen. Dat komt omdat een irritatief contacteczeem geen allergie is.
Bij irritatief contacteczeem ontstaat eczeem door irritatie, bijvoorbeeld door contact met water, zeep, afwasmiddelen en dergelijke, door wrijven of door kou.
Daarom kan iedereen irritatief contacteczeem krijgen. Wel zal de irritatie bij de een eerder ontstaan dan bij de ander. Bij veel contact met water zal het eczeem sneller ontstaan en ernstiger zijn. Het gaat hier dus niet om een allergische reactie.
Bepaalde stoffen (bijvoorbeeld zeep en water) irriteren de huid. Het bovenste laagje van de huid beschadigt. De beschadiging is soms zo groot dat de huid zich niet meer kan herstellen. Dan ontstaat eczeem.
Bij allergisch contacteczeem is de oorzaak van het eczeem een ‘allergische reactie’ voor een bepaalde stof. Het eczeem ontstaat alleen na huidcontact met een bepaalde stof waar iemand allergisch aan is geworden. Deze stof noemt men een ‘allergeen’. Eenmaal allergisch, dan is een klein beetje allergeen al genoeg om huidklachten te krijgen. Een contactallergie blijft vaak levenslang bestaan.
Als een allergeen in de huid komt, wordt het door het afweersysteem herkend. Hierna wordt het afweersysteem actief en komt er een ontstekingsreactie in de huid. Of een bepaalde stof een contactallergie veroorzaakt en hoe snel dat gebeurt, hangt af van de eigenschappen van die stof en van de persoon. Voor sommige stoffen wordt men al na enkele weken allergisch. Met andere stoffen kan men jaren achtereen zonder problemen in contact komen totdat men, zomaar opeens, allergisch wordt.
Soms ontstaat allergisch contacteczeem alleen wanneer het allergeen samen met licht op de huid komt. Dit is een ‘fotoallergisch contacteczeem’.
Bij contacteczeem ontstaat een rode huid met kleine bobbeltjes, blaasjes en schilfers. Soms gaan de blaasjes lekken en wordt de huid nat. De huid jeukt.
Het contacteczeem ontstaat op de plaats waar de stof in contact komt met de huid. Op die plaats is de reactie vaak het ergst. Soms ontstaat het ook in de huid eromheen.
Het aantal stoffen dat een contactallergie kan veroorzaken is heel groot. De meest voorkomende ‘contactallergenen’ zitten in de Europese standaardreeks. De stoffen zijn:
Een plakproef kan uitgevoerd worden om vast te stellen voor welke stoffen een allergie opgetreden is. De stoffen worden in kleine ‘kamertjes’ met pleisters op de rug geplakt en 2 dagen later weer verwijderd. Op de 3e, de 4e (en soms ook op de 7e dag) wordt de reactie op de huid bekeken. Bij fotoallergisch contacteczeem worden de testen (plakproeven) ook met Uv-licht uitgevoerd.
Bijna altijd zal worden getest met de ‘Europese standaardreeks’. Dit is een reeks van stoffen die in Europa de meeste allergische reacties veroorzaken. Daarnaast kunnen andere testreeksen op de huid geplakt worden. Ook stoffen die op het werk voorkomen, cosmetica, toiletartikelen en geneesmiddelen, kunnen soms getest worden. Hiervoor worden deze stoffen soms eerst verdund.
Een test is positief als de stof op de plek waar de stof geplakt is eczeem veroorzaakt. Als een test positief is dan zal worden bekeken of deze stof inderdaad de oorzaak is van het eczeem.
Het contact met de stof waarvoor men allergisch is moet worden vermeden.